Werkgevers, vakbonden, lobbyorganisaties van zelfstandigen: iedereen is boos over de nieuwe wet die regelt hoe zzp’ers en hun opdrachtgevers moeten aantonen dat een zelfstandige echt ondernemer is.
Opdrachtgevers en zzp’ers moeten volgens de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie (DBA) samen modelcontracten opstellen, maar die bieden geen juridische zekerheid. De fiscus kan achteraf alsnog oordelen dat sprake is van een afhankelijkheidsrelatie en eisen dat opdrachtgevers sociale lasten afdragen.
Belangrijk kritiekpunt is dat werkgevers huiveriger zouden zijn geworden om zzp’ers opdrachten te geven, maar volgens de Leidse hoogleraar Gerrard Boot valt de wet DBA best te repareren, zo stelt hij woensdag tegenover het Financieele Dagblad.
Uurtarief als criterium voor zelfstandigheid
Boot evalueerde de afgelopen maanden de wet DBA voor staatssecretaris Eric Wiebes van Financiën. Hij pleit ervoor dat de beoordeling van schijnzelfstandigheid – de situatie waarin in zzp’er feitelijk vooral leunt op één opdrachtgever – wordt bekeken op grond van drie criteria: de kernactiviteiten van een bedrijf, de duur van een opdracht en het tarief.
Vooral het toevoegen van dat laatste criterium zou een belangrijke verandering betekenen van de wet DBA. “Hoge tarieven zijn belangrijk omdat die wijzen op een mindere mate van afhankelijkheid. (…) Een freelancer die voor een bank werkt en €75 per uur rekent, kan rondkomen en zich ook verzekeren. Zelfstandigheid is dan te verdedigen en de Belastingdienst moet daar geen probleem van maken”, geeft Boot als voorbeeld in het FD.
Aan de andere kant verkeert een zzp'er die langdurige kerntaken van een bedrijf uitvoert, tegen lage uurtarieven, in de optiek van Boot wel in een situatie van schijnzelfstandigheid. Ofwel: het lijkt er dan op of sprake is van een verkapt dienstverband, waarbij de werkgever sociale lasten uitspaart.
Hoogleraar Boot stelt dat het zaak is snel tot conclusies te komen over aanpassing van de wet DBA en niet af te wachten tot er een nieuw kabinet in het zadel zit. Staatssecretaris Wiebes kondigde eerder deze maand aan dat er in 2017 in ieder geval niet gecontroleerd wordt door de fiscus, om zzp'ers en hun opdrachtgevers gerust te stellen.